ESP sisteminin artık günümüzde Ford Focus'larda bile kullanılmaya başlaması üzerine bu sistemi etraflıca anlatmaya karar verdik. Esp sistemi Mercedes A serisinin geyik testinde takla atması üzerine geliştirilmiştir. Bu sistem takıldıktan sonra a serisinin yoltutuşu sınıfının en iyileri arasına girdiğine göre ESP sisteminin başarısını anlayabiliriz. Çoğumuz, ESP'nin adını ilk defa Mercedes A sınıfı otomobillerin takla atma hatasından sonra duyduk. Otomobil dergilerinin yaptığı slalom testlerinde, aracın ani manevralarda takla atmasının ardından, Mercedes, bütün A sınıfı otomobillere bu sistemi takarak soruna çözüm getirdi. ESP'nin çalışma prensibi aslında çok basit. 4 teker de birbirinden bağımsız gaz verebilme ve fren yapabilme yeteneğine sahip. Ani manevralarda aracın fiziksel dengesinin bozulması sonucunda tekerlerden biri ya da birkaçı kayma eğiliminde bulunup araba savrulmaya başladığı anda, ESP sistemi devreye giriyor ve arabanın kaydığı yöne, doğrultuya bağlı olarak ilgili tekerleğe fren uyguluyor. Peki bu sistem aracın kaydığını nasıl algılıyor? Birazdan aşağıdaki şekilde de göreceğiniz gibi, ESP sistemine bağlı çeşitli sistemler, algılayıcılar var. Bunlardan benim size olayı açıklamakta kullanacaklarım, "Tekerlek Hızı Algılayıcısı", "Yanal Hız Algılayıcısı", "Direksiyon Açısı Algılayıcısı" ve "Fren Basıncı Algılayıcısı". Şimdi arabamızın arkasının kaymaya başladığını farzedelim, bakalım ESP bunu nasıl anlayacak. Öncelikle arabanın arkası savrulunca Yanal Hız Algılayıcısı arabanın yanal yönde bir dengesizlik gösterdiğini, yani savrulduğunu çok basit bir şekilde algılayacaktır. Ayrıca Tekerlek Hızı Algılayıcıları arka tekerleklerin kaymaya başladıkları zaman dönüş hızlarının ön tekerleklere göre daha az olduğunu görecek, benzer bir şekilde Fren Basıncı Algılayıcısı da arka tekerleklere, öne nazaran daha az fren basıncı uygulandığını farkederek, aynı şekilde arka tutuşun kaybolduğunu anlayabilecektir. Son olarak Direksiyon Açısı Algılayıcısı'nın da nasıl çalıştığını anlatmamız gerekirse, arabanın kafadan kaydığını düşünmek yeterli olacaktır. Hızlı bir virajda, siz direksiyonu çeviriyorsunuz, ama aşırı hızlı gittiğiniz için, arabanın ön tarafı dönmüyor. (Bu olay önden çekişli arabalarda, viraj içinde gaza basıldığında, rahatlıkla anlaşılabilir). İşte bu durumda, siz direksiyonu çevirdiğinize rağmen Yanal Hız Algılayıcısı bir dönme hareketi hissedemeyeceği için, arabanın kafadan kaydığını, yani ön tekerleklerin tutuşunu kaybettiğini ESP sistemi algılar. Bütün bu bilgilerden sonra ESP sisteminin şekildeki örnekte nasıl işlediğini açıklayabiliriz.
Yukarıdaki küçük şekillerden sağdakinde de görüldüğü üzere, araba sağ yönlü viraja hızlı girdiği, ve belki de viraj içinde fazla gaza bastığı için, ön tekerlekler tutuşunu kaybediyor ve araba kafadan kaymaya başlıyor. İşte bu durumda ESP devreye girerek sağ arka tekere fren uyguluyor ve bu frenin etkisiyle sol teker, sağ tekerden daha hızlı döneceği için araba sağa doğru yönleniyor ve kafadan kayma önlenmiş oluyor. 2. Resimde ise arabanın arka kısmı sağ yonlü viraja girdiğinde sola savruluyor. ESP sol ön tekerleğe müdahele ediyor böylece arabanın sağ tekerleği sola göre daha hızlı döneceğinden bir nevi kontra hareketiyle arkasını toparlıyor. Ama düşündüğümüzde bu hareketi yaparken araba şeridini koruyamaz yavaş yavaş sol şeride kaymaya başlar. ESP'nin görevi arabayı şeridinden milim saptırmamak değil savrulan kısmı belirli tekerleklere fren uygulayarak dengede tutmaktır. Zaten fren uygulayarak arabanın hızını düşürür ve eğer viraja abartılı hızlarala girmediyseniz sizi tekrar şeridinize sokar. Ama dediğim gibi bu sistem fizik kurallarını çiğneyemez. Sadece frenlerle oynayarak dengelemeye çalışır. Sonuçta öyle ya da böyle, ESP son derece faydalı, arabanın kontrolden çıkmasını zor hale getiren bir sistem. Ford Focus'un 2.0 litrelik versiyonlarında bulunabilen sistem, yaklaşık 600 milyon gibi bir ek ücret karşılığında alınabiliyor. Ama 12-13 milyarlık bir arabaya bence 600 milyon vermeyip de ESP taktırtmamak mantıksız olur.